Geen paarden

Met een volle watertank vertrokken uit Bensersiel. Het moet mogelijk zijn om vandaag een flink stuk te varen over het wad. Dat lukte ook totdat je een wantij tegen komt en je moet wachten. Niet getreurd, het is prachtig weer en de stilte is overdonderend.

De tweede keer liepen we tegen de avond voor het eiland Juist vast. Wil je dat niet dan moet je eerder een haven aanlopen, zo simpel is dat. Maar ja het was een prachtige avond, dus idealiter kun je het niet hebben. Het betekende wel dat het in de nacht hoog water zou worden en we dus los zouden komen. Anker uit en wachten tot het weer licht wordt. Tegen 5en toch maar even de situatie beoordeeld en wat bleek er stond maar 20 cm water onder de kiel !!! Met ander woorden we waren door de stroom op een plaat gezet met een krabbend anker en dat moeten we niet hebben. Snel de motor gestart en op de elektronische kaart de geul opgezocht je zag immers nog amper wat. Zucht, dat lukte wonderwel, anders hadden we weer moeten wachten op het volgend tij. Zo verder gevaren tot we in Delfzijl konden afmeren. We zijn weer in Nederland. 

Vandaar verder naar Enkhuizen gevaren, dwz niet te snel, want op donderdag vindt er de harddraverij plaats en is het beredruk. Dus we liggen nu in Workum. Ff geshopt en boodschappen gedaan, wel met hulp van mijn maat uiteraard.

In Workum achter de sluis gelegen tussen een paar charters en ja dan is het van what shall we do with the drunken sailor.....met een gitaar en veel lol.

Nu is het wachten op goed zicht, het is mistig en we zijn al uren op!!!

Al met al was de reis naar Denemarken een reis vol verrassingen die ik voor geen goud had willen missen. We hebben ruim 160 uur gevaren, een kleine 1300 km afgelegd en de dieseltank (150 liter) drie keer gevuld en dat binnen een maand. Geen vis gevangen helaas maar wel vorstelijk gegeten en gedronken. Niet gek toch? 

Dank vooral aan Peet en Dirk die fantastische maten waren en de morele support van het thuisfront.

De schipper

Prikken varen

Wangerooge is het laatste Duitse waddeneiland gezien vanuit Nederland. Je kunt vanaf de haven alleen met een treintje het dorp bereiken.

Verder is het echt Duits. Geen buitenlander te bekennen, zelfs geen Nederlander. Ook hier moet je rekening houden met het tij wanneer je kunt vertrekken. Dat werd dus de volgende dag na 12 uur. Het wad is prachtig, zeker met het mooie weer wat wij gehad hebben. We waren uiteraard te vroeg bij het eerste wantij dus wachten geblazen tot je weer loskomt. Het prikken varen (de bebakening van de geul) is avontuurlijk. Welke kant te nemen? En waar is het ondiep? Met hoogwater loop je het minste risico vast te lopen. Op een gegeven moment ben je over het wantij heen en wordt het water dieper.

We besloten door te varen tot Bensersiel. Daar aangekomen konden we afmeren tegen een Hollandse tjalk, altijd vertrouwd.

                                                           

Weer terug

Ja, hoelang kun je in Denemarken blijven? De ene zal er niet genoeg van krijgen, de ander denkt we moeten ook nog terug! En dat laatste betrof ons. Dus de sokken erin en we voeren terug richting Duitsland na amper een week in Denemarken geweest te zijn. Wat me wel duidelijk geworden is,  dat je veel uren moet varen om in Denemarken te komen. Dat is niet alles, je moet de Elbe op/af, de Duitse bocht nemen en de wadden. Allemaal onzekere riskante situaties afhankelijk van veel factoren. Maar wij houden wel van een avontuurtje, dus gaan met die banaan. De laatste Deense haven was Mommark, knus, weinig Nederlanders, dus als je iemand treft is het gelijk wat doen jullie hier? Ook het feit dat er in Kronen afgerekend moet wordenis niet voordelig, want je gaat als je met euries betaalt altijd de mist in. 

Eenmaal in Duitsland moet het NOK weer genomen worden, daar doen wij niet moeilijk over: voor 6en op en voor de sluis liggen wachten tot je geschut wordt. Dan in een moeite door naar Brunsbuttel om daar om 20 uur geschut te worden (de sluis stond toch open). Eenmaal buiten geprobeerd een haventje in te varen vlak achter de sluis, maar ja het tij hè.  Dus voor de haven vast in de blub. Niet getreurd, het volgend tij met hoog water wacht en gelukkig lagen we ver genoeg van de grote jongens die de Elbe op en af varen. De Elbe is een grote getijde rivier waar je niet alleen met afgaand water rekening rekening moet houden maar ook met de vloed die ver doorzet. Echter toen we loskwamen en wilden gaan varen de volgende ochtend stond er een dichte mist, niet doen dus. Een paar uur verder met goed zicht stond de vloed weer tegen en dat schoot ook niet op. Pas om 16 uur konden we weg en profiteren van de stroom (voor je het weet kan je uren niets en moet je wachen), in ons geval na bijna 20 uur wachten, zucht. Niet getreurd, we snelden naar Cuxhaven waar we konden tanken en overnachten voor de volgend uitdaging: de Duitse bocht. 

Wederom vroeg vertrokken, het zicht was niet helemaal helder, maar het zou snel opentrekken. Opeens hoorden we door de marifoon.... ja das Schif aus  Cuxhaven sofort nach Steurerbord fahren....we schrokken ons een hoedje, waren wij dat? Nee, het betrof een ander pleziervaartuig, wij hadden al een poos de haven verlaten dus dat kon niet. Eenmaal op het open water geprobeerd onze positie te bepalen (wat is die electronische kaart toch een uitkomst, wij hebben er veel voordeel van gehad). Toch maar uit de shiplane blijven was het devies. Tot er toch nog en dikke joekel ons acherop kwam die we niet gezien hadden, wegwezen! Het zicht was niet geweldig en je krijgt een fikse boete als je in de shiplane vaart. Gelukkig op tijd gezien en gereageerd, je moet er niet aan denken.....

De aanloop naar het eerste Duitse waddeneiland Wangerooge was lastig, stroom tegen en veel banken, maar de zeehondjes maken veel goed. Om 3 uur lagen we aan de steiger.

Liefelijk

Het voordeel van varen in Denemarken is dat het overal voldoende diep water is. In combinatie met mooi weer levert dat een fantastische vaarervaring op. Er zijn overal kleine inhammen waar je voor anker kunt gaan of aan meren aan een kleine steiger. Het levert rustieke plaatjes op en je komt echt tot rust. 

Aan land is het heerlijk wandelen en zie je nog oude boerderijen die in gebruik zijn. 

Maar ja er moet natuurlijk wel gevaren worden en zowaar gezeild als de wind goed staat. De weergoden waren ons goed gezind dus we hebben heerlijk het eiland Als zeilend gerond. 

Soms scheiden onze wegen en gaat Dirk schilderen en ga ik naar Sønderborg om boodschappen te doen en om wat kultuur op te doen.

Het kasteel van Sønderborg is zeer de moeite waard omdat het o.a. een goed beeld geeft van de strijd die de Denen hebben moeten leveren tegen de Duitse overheersing.

Enfin, morgen weer verder.

Velkommen

Denemarken is precies zo wat je ervan verwacht:

Het landschap is heuvelachtig, de omgeving rustig en niet druk. We hebben een kleine week met veel genoegen rondgevaren en gezeild. Overal zijn knusse baaitjes waar je voor anker kunt gaan en er zijn weinig ondieptes. De eerste plaats die we aandeden was Sønderborg op het eiland Als. Zoals overal kom je herinneringen uit de geschiedenis tegen. 1920 is daarbij een belangrijk jaartal hier, want toen heeft er een volksraadpleging plaatsgevonden. Eerder in de tijd was een gedeelte van Denemarken Duits grondgebied en men kon zich toen uitspreken bij welk land men wilde horen. Dit gedeelte werd toen weer Deens. Ja en dan sta je opeens tussen een ceremonie van de plaatselijke notabelen die iets uit het verleden gedenken. Mijn voorkeur ging natuurlijk uit naar de muziek. 

Dirks voorkeur gaat uit naar vis, je raadt het al wie het meest aan zijn trekken komt.

Der Kaiser

Een kanaal van ruim 98 km bevaren in een dag is aanpoten. Dus weer vroeg uit de veren, dwz we konden niet eerder dan 8 uur weg, want eerst moest er diesel getankt worden en tel uit je winst met een tank van 200 liter. Het kanaal is extreem beveiligd omdat er gigantische schepen doorheen varen en er op sommige plaatsen smalle doorgangen zijn. Zo is een loods en assistent verplicht voor alle grote schepen en staan er op veel plaatsen grote verkeerslichten. 

 

                                                                     

Ja, en dan gebeurt het, je bent voorzichtig, gaat langzamer varen, dichter bij de wallekant en door het enorme zog wat zo'n schip trekt wordt je op de keien gezet.....gelukkig geen schade, maar je schrikt wel. 

In 1995 werd het 100 jarig bestaan van het kanaal gevierd. Onderweg kom je wel heel aparte bouwsels tegen. Op deze manier werden vroeger voetgangers en fietsers overgezet en nu nog steeds.

Der Kaiser Wilhelmm II heeft het kanaal in 1895 geopend. Oorspronkelijk zijn de Denen begonnen met de aanleg ervan. Over die Denen straks meer. Dit bouwwerk siert de ingang aan de andere kant. Om 19.30 uur werden we daar geschut. Wat meteen opvalt is het heldere (zoute) water met kwallen. Kom je trouwens in de hele Oostzee tegen. Denk niet dat het water daarmee ook schoon is, verre van dat, maar je bent het niet gewend. 

Aflossing van de wacht

De tocht naar Wangersiel over het wad ging van Jetje.  Daar aangekomen stond de vrouwelijke havenmeester Hilka mij al op te wachten. Ja, ik kon aan de kopse kant van de steiger blijven liggen, maar wel ff opschuiven, zo hield ik twee plaatsen bezet. Als je je dan omdraait dan krijg je dit: een prachtig uitzicht over het wad met een geul die langzaam leegloopt.

Dirk arriveerde maandag en gelijk in beraad over de te varen route. De vooruitzichten waren gunstig, dus het werd kiezen tussen varen via de Duitse bocht of via de Jade en het wad. Die laatste route is korter maar duurt langer vanwege de wantijen waar je overheen moet, een eitje met onze ervaring zou je zo zeggen. Toch besloten om via de Duitse bocht te gaan, want het tij was gunstig (met hoog water wegvaren en met laag water als de stroom gaat lopen de Elbe op). Dus om 6.30 uur de trossen los. Hilka was zo verstandig om de dag ervoor het havengeld op te halen!!! Bestemming Cuxhaven, dat moest te doen zijn. Dat de Elbe een drukke vaarroute is zagen we onderweg wel, wat een joekels. 

 

Tegen 15.30 uur waren we in al in de buurt van Cuxhaven en omdat de vloedstroom zover de Elbe doorzet (tegen de 13 km p/u) en alles naar wens verliep besloten we door te varen tot Brunsbuttel, de ingang van het (NOK Nord Ostsee Kanal of Kielerkanaal genoemd). We werden om 18.25 uur geschut na 12 uur gevaren te hebben.......biertje! 

Vast of toch niet

 

Het wad zonder zeehonden is geen wad, hier liggen ze lekker te zonnen. 

Om 9 uur vertrokken uit Greetsiel (4uur voor HW). Het is inmiddels woensdag de 27e. Ideaal weer, volop zon en amper wind. Omdat we toch niet zeilen is dat voor de EH64 geen probleem. Volgens een Duitse buurman met veel ervaring redden we het wantij bij Baltrum niet. En dat klopte, het is daar erg ondiep. Geen probleem toch? 

 

 

                                                                         

Zo kun je zien of alles er nog aan zit! 

Opeens kregen we bezoek. Ik heb ze nog koffie of een biertje aangeboden, maar dat sloegen ze af....wat zijn ze toch bescheiden die wadlopers.

Om verder te kunnen varen moesten we wachten tot 2 uur 's nachts, anders moesten we tot 15.30 uur de volgende dag het uitzingen. Het tij hè. Voor Peet een groot probleem want die is erg wifi behoeftig en moet dringend aan de kant voor zijn berichten. 

Maar ja wij zijn jongens uit de stad, dus erg ongeduldig en we probeerden al eerder los te komen....nada. Om even na 12en konden we varen weliswaar in het pikkedonker (de maan liet verstek gaan) en probeer dan maar eens de volgende prik te vinden. Er zitten wel reflectoren op, maar toch. De elektronische kaart helpt wel maar is niet voor navigatie bedoeld. Eenmaal bij dieper water aangekomen besloot ik voor anker te gaan ff buiten de geul!! STOM, dat had ik beter kunnen laten, want bij daglicht zag ik dat ik de boot keurig op een plaat had gezet, ongeveer 10 meter van de geul. Ja wat wil je, het is midden in de nacht, Peter had het koud want die stond op de voorplecht en zonder zicht varen is niet echt aangenaam. Ik was zelf ook op van al dat getuur in het donker en amper geslapen. Tot overmaat van ramp begaf de schijnwerper het zodat we met een zaklamp de prikken moesten zien te vinden. Om 2 uu toch nog geprobeerd wat te pitten. Het werd weer licht en op een gegeven moment toen het water voldoende gerezen was zagen we allerlei boten voorbij varen en wij lagen nog steeds vast. Probeer  niet met vol vermogen los te komen want je graaft je alleen verder vast. Maar voor ons, jongens van de stad geldt dat natuurlijk niet!! Na veel gezucht en danig gefrustreerd kwamen we om 1 uur langzaam achteruitvarend los en konden we onze tocht vervolgen. Never a dull moment.....

Nu lig ik in Neuharlingersiel, een getijde haven die bij eb volledig droog valt. Peet is van boord en gaat al fietsend richting Nederland. Maandag komt Dirk aan boord en varen we verder richting Denemarken. Eerst vandaag een stukje verder varen richting Wangersiel bij de ingang van de Jade. Still going strong....

Greetsiel

Volgens de havenmeester van de Neptunus jachthaven in Delfzijl moeten we 1,5 uur voor LW (laag water voor de landrotten) vertrekken om het wantij op de Eems te kunnen passeren en Greetsiel te bereiken. Dus dat wordt om  6 uur op. Het zonnetje stond erbij dus dat was genieten ook omdat er amper wind stond. Dat het op het water ook heftig aan toe kan gaan laat deze foto zien, genomen eerder voor Den Helder. 

Op het wad varen is een vak apart. Vanwege eb en vloed heb je niet alleen rekening te houden met de vaarrichting waar je naar toe wilt, maar ook met stroom, windrichting en uiteraard de ondieptes onderweg. Nu zijn de gegevens allemaal bekend en is het een kwestie van goed plannen wil je niet vastlopen. Bij LW is dat geen probleem, immers bij HW kom je weer los. Alle geulen waar je met een bepaalde diepgang kunt varen zijn bebakend met tonnen of prikken. Op het wad bevinden zich wantijen, dat zijn de plekken waar je alleen met HW overheen kunt. Het water gaat tussen de eilanden erin en eruit. Daar waar die stromen elkaar tegenkomen bevinden zich de wantijen. Ik denk dat we er zo'n 8 tot 10 te nemen hebben op het Duitse wad, dus take your time! 

Voor Greetsiel ligt een sluis, die passeerden we om 11.30 uur en daarna was het rustig doorvaren naar het plaatsje zelf. 

Je staat wel even raar te kijken als je bij de haven aankomt en overal zit er volk op de kade, het lijkt wel een ontvangstcomité. Maar ja het was mooi weer en Greetsiel is een touristisch plaatsje dus overal slenterende en vooral etende en drinkend publiek. Dat laten we ons geen twee keer zeggen.......

Naar buiten

 Door Groningen varen is op zich al een belevenis. Tussen al die afgemeerde boten en nauwe doorgangen doemt opeens het Groninger museum op. Tijd voor een bezoek zat er helaas niet in. Alle bruggen in de stad gaan netjes voor je open en voordat je het weet ben je de stad uit. Onderweg naar Delfzijl kwamen we deze enorme kraan tegen     

                                                                     

Het zal we niet het eerste gevaarte zijn wat we tegenkomen onderweg. 

Nadat we de zeesluis in Delfzijl uit waren belanden we op zout......we zijn buiten en dus getij.

Wegwezen

We gaan toch!  Het weer was bar en boos bij het vertrek naar Denemarken afgelopen vrijdag. Maar ja, een zeeman laat zich niet uit het veld slaan door wat regen. Al ras klaarde het op en de tocht naar Stavoren vanuit Enkhuizen verliep voorspoedig. Met de wind op de kont binnen 2 ,5 uur. Maat Peter had zijn iPod volgeladen met wel 900 nummers, dus de sfeer zat er gelijk goed in (of zou het door het bier komen?).

Omdat de Nederlandse wadden voor de EH64 te ondiep zijn moesten we via Friesland en Groningen varen en kwamen na drie dagen aan in Delfzijl. Onderweg prima weer gehad. Foto genomen op het Reitdiep.

Groningen nodigt uit om een filmpje te pakken en een flinke mosselpan te verorberen. We zagen de nieuwste van Woody Allen, Magic in the moonlight.  Amusant en onderhoudend. Omdat we te laat waren voor de doorvaart door Groningen afgemeerd in de Reitdiephaven na de eerste brug. Een prima geoutilleerde haven met een directe verbinding van de bus naar de grote markt. Wat is het toch allemaal goed geregeld in ons landje. 

ff niet, zonde van de antivries

Het vaarseizoen zit erop en de boot is winterklaargemaakt, dus ondanks het feit dat het soms nog prachtig vaarweer is kan er niet gevaren worden, nogmaals zonde van de antivries die in het koelwatersysteem zit.

We hebben genoten van het prachtige najaarsweer met de EH64.




Heerlijk gezeild op het Markermeer of genoten van het verlaten water en landschap en moederziel alleen aan de steiger in Friesland gelegen.

Een waddentocht mocht niet ontbreken, dus Texel aangedaan en in de mist gevaren (leve de elektronische kaart!)

De storm van oktober is ook aan Enkhuizen niet onopgemerkt voorbij gegaan. 

Ik werd gewaarschuwd dat de schepen in de haven aan de touwen hingen en er dringend assistentie nodig was. En inderdaad in een mum van tijd was het waterpeil wel een meter gezakt en bij sommige schepen en woonarken stonden de trossen op springen. Het enige dat help is dan om de tros te kappen zodat het schip weer horizontaal komt te liggen en er geen schade ontstaat. 

Gelukkig liep het bij de EH64 zo'n vaart niet, er zat nog genoeg speling in de landvasten. Eind van de dag was het waterpeil weer normaal.

Komende winter doen we het rustig aan, genoeg geklust zou ik zo zeggen.

Planning voor volgend jaar: Denemarken en vooral veel varen.

Zo kan het gaan

Hygiene aan boord wordt zeer gewaardeerd en wat is nou lekkerder dan om je buiten te scheren?

Inmiddels zijn we weer terug in Enkhuizen. Het was een reis met verrassingen en belevenissen. Laat ik er een paar opnoemen:

• einddoel Parijs niet gehaald vanwege lage waterstand in de rivieren in Frankrijk en stremmingen van sluizen aldaar, balen...en koers gezet naar België (met dank aan Lourens voor het beschikbaar stellen van de info, kaarten en wetenswaardigheden)
• ettelijke vastlopers gehad, op de Westerschelde, voor Yerseke, op de Leie en voor de eerste sluis in Frankrijk op de Scarpe, 1.20 meter is dus te diep
• de smaak van de Belgische bieren en patat is niet in kwaliteit achteruit gegaan, in tegendeel we hebben ervan genoten in Gent, Kortrijk, Tournai, Brussel, Mechelen, Herentals...
• de bekwaamheid van de maten is met sprongen vooruit gegaan, met dank aan Peter, Dirk, Co en Ger voor de hulp en gezelligheid
• "uitgeputte" kanoërs aan boord genomen op de Leie die heel beleefd waren en een heel parcour (relatieperikelen) achter de rug hadden
• schreeuwende schippers omdat we te weinig stuurboordwal hielden (op de Waal) en stroomafwaarts niet de bakboordwal aanhielden (Pannerdens kanaal)
• in de jachthaven van Zutphen zeggen dat je 10 meter lang bent en dan in een box geplaatst worden terwijl je eigenlijk 11 meter lang bent (hier klopt iets niet!)
• voor de statistiek: aantal sluizen 65, aantal vaaruren 139, dat betekent gemiddeld 7 vaaruren per dag, ja je houdt van varen of niet...

Nederland kwamen we binnen via Maastricht waar mijn familie woont en ik geboren ben. We lagen tussen de bruggen. Dirk en Co gingen van boord en dat moest natuurlijk gevierd worden met knien in ut zoer op de markt (konijn gemarineerd in azijn, een plaatselijke delicatesse). 

De route door België vaart makkelijk. Geen drukke scheepvaart, behulpzame sluiswachters en gezellige mensen. In Herentals was de gasfles leeg en de havenmeesteres haalde de volgende morgen in de stad een nieuwe fles en bracht hem tot voor de boot! Geweldig. Qua onderhoud is het minder in België. Veel verwaarlozing van gebouwen onderweg, zelfs de scheepsliften in Wallonië die heel veel geld gekost hebben lagen er troosteloos bij. Ook zagen we onderweg dat er veel troep geloosd werd in het water. Het kanaal Bocholt Herentals door de Kempen was daarentegen wonderschoon. Toen we afgemeerd lagen in een uitsparing in de kademuur van het kanaal was het muisstil en waande je je midden in de natuur (op de koersende wielrenners op het jaagpad na).

Ook het remmingwerk was soms rot en in sommige sluizen groeide het gras tussen de naden en kieren.

Mechelen is een gezellige stad met een mooie kerk en uiteraard goede terrassen. Het was mooi weer en dan weet je het wel. 

           

Via Nijmegen waar een behoorlijke stroom tegen stond op de Waal (3,5 km per uur), normaal vaar ik tegen de 9 km per uur en met stroom mee wel 15 km per uur, voeren we richting de IJssel, dit maal met de stroom mee. Het onstuimige weer zorgde voor prachtige foto's, met dank aan Ger.

In Urk keken we onze ogen uit toen er een originele Markerrondbouw voorbij voer. Naderhand kwam de boot weer langs en kwamen de mannen langszij. De grappen waren natuurlijk niet van de lucht: oh, mooie boot, maar het is een kwestie van een middagje lassen en je takelt jouw opbouw er zo af...kom je in de buurt van wat het oorspronkelijk geweest is....nou onze vrouwen zouden het wel weten, bij ons vragen ze altijd eerst waar ze kunnen liggen om te zonnen....

Het duurde niet lang of er stonden mannen op de wal met verhalen van vroeger, dat er toen wel 4 van zulke boten op Urk waren, allemaal vissers. De UK 84 stamt uit 1935. De punt is iets stpitser dan de mijne. Alleen aan de ombouw is te zien dat het om dezelfde soort boten gaat. Binnen is het lekker primitief, geen comfort, houtkachel en aanrechtblokje, that's it. Varen doe je in de open lucht.

                                                                  

De Willem (UK 84) is familiebezit en door Wouter Kramer met vrienden opgeknapt omdat niemand in de familie belangstelling had. Het schijn een behoorlijke klus geweest te zijn. Ze varen nog met katoenen zeilen en proberen alles zo oorspronkelijk mogelijk te houden. Uiteindelijk kreeg ik nog een uitgewerkte tekening mee waarop te zien is hoe het schip vroeger als VD 219 uitgezien moet hebben. Al met al een bijzondere ervaring waarbij mij even gevoelens bekropen van oh wat is dat heerlijk varen met zo'n oorspronkelijk schip, echter al snel werden deze gevoelens naar de achtergrond verdreven toen ik weer lekker comfortabel in de EH 64 vertoefde.